14 Şubat 2011 tarihinde 27846 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak 01.07.2012 tarihinde yürürlüğe giren ve yürürlüğe girmeden önce 6335 sayılı Türk Ticaret Kanunu ile Türk Ticaret Kanunu’nun Yürürlüğü ve Uygulama Şekli Hakkında Kanunda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun ile birçok maddesi değiştirilen ve kaldırılan 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu ticari hayata birçok anlamda yeni yükümlülükler getirmiştir. Yeni TTK’nın getirmiş olduğu birçok yeni hükmün ticari hayatın taraflarınca anlaşılması ve özümsenmesi için zamana ihtiyaç olduğu hepimizin malumudur.
Bu çalışmada6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun internet sitesi oluşturma yükümlülüğü bulunan şirketler açısından ne gibi sorumluluklar getirdiği konusu kaleme alınmıştır.
A – 39. MADDE GEREĞİ İNTERNET SİTESİNDE OLMASI GEREKENLER
ü Tacirin Sicil Numarası
Ticaret Unvanı
İşletmesinin Merkezi
İnternet sitesinde ayrıca;
1 – Anonim Şirketlerde
- Yönetim Kurulu Başkan ve üyelerinin adları ve soyadları
- Taahhüt edilen sermaye miktarı
- Ödenen sermaye miktarı
2 – Limited Şirketlerde
- Müdürlerin adları ve soyadları
- Taahhüt edilen sermaye miktarı
- Ödenen sermaye miktarı
3 – Sermayesi Paylara Bölünmüş Komandit Şirketlerde
- Yöneticilerin adları ve soyadları
- Taahhüt edilen sermaye miktarı
- Ödenen sermaye miktarı
B – 149.MADDEGEREĞİ İNTERNET SİTESİNDE OLMASI GEREKENLER
6102 sayılı TTK ’nın Ticaret Şirketleri ile ilgili ikinci kitabın genel hükümleri düzenleyen birinci kısmında yer alan 149.maddesi ile bölünme işlemlerinin yapılması durumunda aşağıdaki hususların internet sitesinde yayımlanması gerekmektedir.
- Birleşme sözleşmesi
- Birleşme raporu
- Son üç yılın finansal tabloları ile yıllık faaliyet raporları
- Gereğinde ara bilançolar
Sermaye şirketlerinde ayrıca birleşmeye katılan her şirket, yukarıda belirtilen belgelerin nereye tevdi edildiklerini ve nerelerde incelemeye hazır tutulduklarını internet sitelerinde ilan etmelidirler.
C – 157.MADDE GEREĞİ İNTERNET SİTESİNDE OLMASI GEREKENLER
Şirketlerin birleşme kararı alması ve bu hususta işlem tesis etmek istemeleri halinde alacaklıların korunması gereği,birleşmeye katılan şirketler internet sitesine konulacak ilanla alacaklılarına haklarını bildirmek zorundadırlar.
D – 171.MADDE GEREĞİ İNTERNET SİTESİNDE OLMASI GEREKENLER
Bölünmeye katılan sermaye şirketleri internet sitelerine koyacakları bir ilanla aşağıda belirtilen hususlarda ortakların inceleme yapma hakları olduğunun belirtilmesi gerekir.
- Bölünme sözleşmesi ve bölünme planı,
- Bölünme raporu,
- Son üç yılın finansal tabloları,
- Faaliyet raporları,
- Varsa ara bilançoları.
İnternet sitesine yukarıda sayılan bilgiler değil inceleme hakkına işaret eden ilanın koyulması gerekir.
E – 174.MADDE GEREĞİ İNTERNET SİTESİNDE OLMASI GEREKENLER
Korunmaya ilişkin hükümler gereği bölünme durumundaki sermaye şirketleri, internet sitesine konulacak ilanla şirket alacaklılarına, alacaklarını bildirmeye ve teminat verilmesi için istemde bulunmaya çağrılırlar.
F – 198.MADDE GEREĞİ İNTERNET SİTESİNDE OLMASI GEREKENLER
Şirketler topluluğu açısından bir teşebbüsün, bir sermaye şirketinin sermayesinin doğrudan ve dolaylı olarak yüzde 5-10-20-25-33-50-67 ve tamamını temsil eden miktarda paylarına sahip olması veya payları bu yüzdelerin altına düştüğü takdirde söz konusu durumu işlemlerin tamamlanması izleyen on gün içinde sermaye şirketine ve yetkili makamlara bildirir. Payların belirtilen oranlarda kazanılması ve elden çıkarılması yıllık faaliyet raporlarında ve sermaye şirketinin internet sitesinde ilan edilmesi gerekir.
G – 353.MADDE GEREĞİ İNTERNET SİTESİNDE OLMASI GEREKENLER
Anonim şirketin kuruluşunda kanun hükümlerine aykırı hareket edilmek suretiyle, alacaklıların, pay sahiplerinin veya kamunun menfaatleri önemli bir şekilde tehlikeye düşürülmüş veya ihlal edilmiş olursa;
- Yönetim Kurulunun
- Gümrük ve Ticaret Bakanlığının
- İlgili Alacaklının
- Pay sahibinin
istemi üzerine şirketin merkezinin bulunduğu yerdeki asliye ticaret mahkemesince şirketin feshine karar verilir. Mahkeme, sözleşmeye ve kanun hükümlerine aykırı olan durumların düzeltilmesi için süre verebilir. Davanın, şirketin tescil ve ilanından itibaren üç aylık hak düşürücü süre içinde açılması şarttır. Davanın açıldığı ve kesinleşmiş olan mahkeme kararı mahkemenin bildirimi üzerine derhal ve resen ticaret siciline tescil ve Türkiye Ticaret Sicil Gazetesinde ilan olunur. Ayrıca yönetim kurulu tescil ve ilan edilen hususu internet sitesine koymakla mükelleftir.
H – 359.MADDE GEREĞİ İNTERNET SİTESİNDE OLMASI GEREKENLER
Anonim şirketlerde bir tüzel kişiliğin yönetim kuruluna üye seçilmesi durumunda tüzel kişi ile tüzel kişi tarafından belirlenen sadece bir gerçek kişi tescil ve ilan edilir. Bu durum internet sitesinde de hemen açıklanır.
İ – 399.MADDE GEREĞİ İNTERNET SİTESİNDE OLMASI GEREKENLER
Anonim şirketlerde denetçi, şirketgenel kurulunca; topluluk denetçisi ise ana şirketin genel kurulunca seçilir. Yönetim Kurulunca denetleme görevinin hangi denetçiye verildiği hususunun ticaret siciline tescil ve ilan edilmesi ile birlikte Türkiye Ticaret Sicili Gazetesi ile internet sitesinde de ilan edilmesi gerekir.
J – 414.MADDE GEREĞİ İNTERNET SİTESİNDE OLMASI GEREKENLER
Anonim şirketlerde genel kurulun toplantıya çağrılması esas sözleşmede gösterilen şekilde, şirketin internet sitesinde ve Türkiye Ticaret Sicili Gazetesinde yayımlanan ilanla yapılır. Bu çağrı, ilan ve toplantı günleri hariç olmak üzere, toplantı tarihinden en az iki hafta önce yapılır.Sermaye Piyasası Kanununun 11 inci maddesinin altıncı fıkrası hükmünün saklı olduğu belirtilmiştir.
K – 420.MADDE GEREĞİ İNTERNET SİTESİNDE OLMASI GEREKENLER
Anonim şirketlerde finansal tabloların müzakeresi ve buna bağlı konular, sermayenin onda birine halka açık şirketlerde yirmide birine sahip pay sahiplerinin istemi üzerine, genel kurulun bir karar almasına gerek olmaksızın, toplantı başkanının kararıyla bir ay sonraya bırakılır. Erteleme kararının pay sahiplerine ilanla bildirilmesi ve internet sitesinde yayımlanması gerekir.
L – 422.MADDE GEREĞİ İNTERNET SİTESİNDE OLMASI GEREKENLER
Anonim şirketlerde azlığın istemiyle bir defa ertelendikten sonra finansal tabloların müzakeresinin tekrar geri bırakılmasının istenebilmesi, finansal tabloların itiraza uğrayan ve tutanağa geçmiş bulunan noktaları hakkında, ilgililer tarafından, dürüst hesap verme ölçüsü ilkeleri uyarınca cevap verilmemiş olması durumunda tutanağa bağlanır. Söz konusu tutanağın tescil ve ilan edilmesi ayrıca şirketin internet sitesine hemen konulması gerekir.
M – 428.MADDE GEREĞİ İNTERNET SİTESİNDE OLMASI GEREKENLER
Anonim şirketler;
a) Kendisiyle herhangi bir şekilde ilişkisi bulunan bir kişiyi,
Veya şirketten tamamen bağımsız ve tarafsız bir diğer kişiyi,
genel kurul toplantısında kendileri adına oy kullanıp ilgili diğer işlemleri yapması için yetkili temsilcileri olarak atamaları amacıyla pay sahiplerine tavsiye edecekse, bu iki kişiyi esas sözleşme hükmüne göre ilan edip şirketin internet sitesine koymaya mecburdur.
Yönetim kurulu, genel kurul toplantısına çağrı ilanının Türkiye Ticaret Sicili Gazetesinde yayımlanacağı ve şirket internet sitesinde yer alacağı tarihten en az kırkbeş gün önce, yapacağı bir ilan ve internet sitesine koyacağı yönlendirilmiş bir mesajla pay sahiplerine, önerdikleri kurumsal temsilcilerin kimliklerini ve iletişim bilgilerini en çok yedi gün içinde şirkete bildirmeye çağırır. Aynı çağrıda kurumsal temsilciliğe istekli olanların da şirkete başvurmaları istenir.
Yönetim kurulu;
- Önerdiği kişileri,
- Pay sahipleri tarafından bildirilen kişileri,
- İstekli olanları,
genel kurul toplantısına ilişkin çağrısında, adreslerini ve iletişim bilgilerine yer vererek ilan eder ve internet sitesinde yayımlar
N – 448.MADDE GEREĞİ İNTERNET SİTESİNDE OLMASI GEREKENLER
Anonim şirketlerde yönetim kurulu, iptal veya butlan davasının açıldığını ve duruşma gününü usulüne uygun olarak ilan etmek ve şirketin internet sitesine koymakla sorumludur.
O – 450.MADDE GEREĞİ İNTERNET SİTESİNDE OLMASI GEREKENLER
Anonim şirketlerde genel kurul kararının iptaline veya butlanına ilişkin mahkeme kararının kesinleşmesi durumunda yönetim kurulu bu kararı ticaret siciline tescil ettirmek ve internet sitesine koymak zorundadır.
P – 455.MADDE GEREĞİ İNTERNET SİTESİNDE OLMASI GEREKENLER
Anonim şirketlerde esas sözleşmenin değiştirilmesine ilişkin genel kurul kararı, yönetim kurulu tarafından, şirket merkezinin ve şubelerinin bulunduğu yerin ticaret siciline tescil edilir; ayrıca ilana bağlı hususlar ilan ettirilir. Esas sözleşme değişikliğine ilişkin kararın tescil ve ilan edilmesine bağlı olarak şirketin internet sitesine de konulması gerekir.
R – 460.MADDE GEREĞİ İNTERNET SİTESİNDE OLMASI GEREKENLER
Halka açık olmayan anonim şirketlerde yönetim kuruluna, kayıtlı sermaye tavanına kadar sermayeyi artırma yetkisi verilebilmekte ve bu yetki 460.madde hükmü gereği en çok beş yıl için tanınabilmektedir. Sermayenin artırılabilmesi için yönetim kurulu, esas sözleşmenin sermayeye ilişkin hükümlerinin, 333 üncü madde uyarınca gerekli olması hâlinde, Gümrük ve Ticaret Bakanlığından izni alınmış şekillerini, sermayenin artırılmasına ilişkin kararını, imtiyazlı paylara ve rüçhan haklarına ilişkin sınırlamaları, pirime dair kayıtları ve bunun uygulanması hakkındaki kuralları, esas sözleşmede öngörüldüğü şekilde ilan etmek ve internet sitesinde yayımlamakla mükelleftir.
S – 461.MADDE GEREĞİ İNTERNET SİTESİNDE OLMASI GEREKENLER
6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun 461.maddesinde her pay sahibinin, yeni çıkarılan payları mevcut paylarının sermayeye oranına göre alma hakkına sahip oldukları belirtilmiştir. Yönetim Kurulunun yeni pay alma hakkının kullanılabilmesinin esaslarını bir karar ile belirlemesi ve bu kararda pay sahiplerine en az on beş gün süre vermesi gerekmektedir. Karar tescil ve Türkiye Ticaret Sicili Gazetesinde ilan olunur. Ayrıca şirketin internet sitesine konulması gerekir.
T – 473.MADDE GEREĞİ İNTERNET SİTESİNDE OLMASI GEREKENLER
Esas sermayenin azaltılmasına ilişkin 473.maddeye göre bir anonim şirket sermayesini azaltarak, azaltılan kısmın yerine geçmek üzere bedelleri tamamen ödenecek yeni paylar çıkarmıyorsa, genel kurul, esas sözleşmenin gerektiği şekilde değiştirilmesini karara bağlayabilir. Genel kurul toplantısına ilişkin çağrı ilanlarında, mektuplarda ve internet sitesi bildiriminde, sermaye azaltılmasına gidilmesinin sebepleri ile azaltmanın amacı ve azaltmanın ne şekilde yapılacağı hususu ayrıntılı bir şekilde ve hesap verme ilkelerine uygun olarak açıklanması gerekir.
U – 483.MADDE GEREĞİ İNTERNET SİTESİNDE OLMASI GEREKENLER
Kanunun 482.maddesine göre sermaye koyma borcunu süresi içinde yerine getirmeyen pay sahibi yönetim kurulu tarafından, iştirak taahhüdünden ve yaptığı kısmi ödemelerden doğan haklarından yoksun bırakılmaya ve söz konusu payı satıp yerine başkasını almaya ve kendisine verilmiş pay senedi varsa bunları iptal etmeye yetkilidir. Ayrıca esas sözleşme ile temerrüde düşmeleri halinde pay sahiplerine ceza ödemesi zorunluluğu da getirilebilir. Mütemerrit pay sahibine, Türkiye Ticaret Sicili Gazetesi ile esas sözleşmenin öngördüğü şekilde ilan yoluyla ve şirketin internet sitesinde de yayımlanacak bir mesajla ihtarda bulunulur. Bu ihtarda, mütemerrit pay sahibinin temerrüde konu olan tutarı bir ay içinde ödemesi, aksi hâlde, ilgili paylara ilişkin haklarından yoksun bırakılacağı ve sözleşme cezasının isteneceği belirtilir.
Nama yazılı pay senetlerinin sahiplerine bu davet ve ihtar, ilan yerine, iadeli taahhütlü mektupla ve internet sitesi mesajı ile yapılır. Bir aylık süre, mektubun alındığı tarihten başlar.
V – 486.MADDE GEREĞİ İNTERNET SİTESİNDE OLMASI GEREKENLER
Paylar hamiline yazılı ise yönetim kurulu, pay bedelinin tamamının ödenmesi tarihinden itibaren üç ay içinde pay senetlerini bastırıp pay sahiplerine dağıtır. Yönetim kurulunun hamiline yazılı pay senetlerinin bastırılmasına ilişkin kararı tescil ve ilan edilir, ayrıca şirketin internet sitesine konulur.
Y – 541.MADDE GEREĞİ İNTERNET SİTESİNDE OLMASI GEREKENLER
6102 sayılı TTK ’nın Anonim şirketlerin sona erme ve tasfiye ile ilgili hükümleri gereği şirket kayıtlarından alacaklı oldukları bilinen kişilerin taahhütlü mektupla, diğer alacaklıların ise Türkiye Ticaret Sicili Gazetesinde ve şirketin internet sitesinde ve aynı zamanda esas sözleşmede öngörüldüğü şekilde, birer hafta arayla yapılacak üç ilanla şirketin sona ermiş bulunduğu konusunda bilgilendirilirler. Yapılan ilan ve bilgilendirme ile şirket alacaklıları, alacaklarını tasfiye memurlarına bildirilmeye çağrılır.
Z – 1524.MADDE GEREĞİ İNTERNET SİTESİNDE YER ALACAK BİLGİLERİN YAYIMLANMASINDA DİKKAT EDİLECEK HUSUSLAR
1) 6102 sayılı TTK’nın 6335 sayılı Kanunun 34.maddesi ile değiştirilen 1524. maddesine göre 397.maddenin dördüncü fıkrası uyarınca denetime tabi olacak sermaye şirketleri, kuruluşlarının ticaret siciline tescili tarihinden itibaren (1534.madde hükmü saklı kalmak koşulu ile) üç ay içinde bir internet sitesi açmak ve bu sitenin belirli bir bölümünü şirketçe kanunen yapılması gereken ilanların yayımlanmasına özgülemek zorundadırlar.
İnternet sitesinde yayımlanacak içerikler;
- Kanunda belli bir süre belirtilmiş ise bu süre içinde,
- Belirtilmemiş ise içeriğin dayandığı işlemin veya olgunun gerçekleştiği tarihten itibaren en geç beş gün içinde,
- Tescil veya ilana bağlandığı durumlarda ise tescil veya ilanın yapıldığı tarihten itibaren en geç beş gün içinde,
- Şirketin kuruluşundan internet sitesi açılıncaya kadar geçen sürede yayımlanması gereken içerikler de bu sitenin açıldığı tarihte,
internet sitesinde yer almalıdır.
2) Yukarıda belirtilen yükümlülüklere uyulmaması durumunda,
- İlgili kararların iptal edilme sebebini oluşturacağı,
- Kanuna aykırılığın tüm sonuçlarının doğmasına neden olacağı,
- Kusuru bulunan yöneticiler ile yönetim kurulu üyelerinin sorumluluğuna neden olacağı,
belirtilmiş ve cezai hükümler saklı tutulmuştur.
3) İnternet sitesinin bilgi toplumu hizmetlerine ayrılmış bölümünün herkesin erişimine açık olduğu, herhangi bir şarta bağlanarak sınırlandırılamayacağı ve ihlali hâlinde engelin kaldırılması konusunda herkesin dava hakkının olduğu belirtilmiştir.
4) İnternet sitesinde yayımlanan içeriğin başına tarih ve parantez içinde “yönlendirilmiş mesaj” ibaresi konulması gerekmektedir. Bu ibare ancak Kanunda ve Gümrük ve Ticaret Bakanlığı tarafından yayımlanacak yönetmeliğe uyulmak suretiyle değiştirilebilir. Özgülenen kısımda yer alan bir mesajın, yönlendirildiği karinedir. Sitenin, bir numara altında tescili ve ilgili diğer hususlar Gümrük ve Ticaret Bakanlığı tarafından bir yönetmelikle düzenlenecektir.
5) 1524.maddenin beşinci fıkrasında 6102 sayılı TTK ve ilgili diğer kanunlarda veya idari düzenlemelerde daha uzun bir süre öngörülmedikçe, şirketin internet sitesine konulan bir içeriğin üzerinde bulunan tarihten itibaren en az altı ay süreyle internet sitesinde kalması gerektiği, aksi hâlde konulmamış sayılacağı belirtilmiştir.
6) İnternet sitesiyle ilgili olarak 6102 sayılı TTK’nın ilgili maddelerinde ve 1524.maddede öngörülen düzenlemeler denetime tabi olmayan sermaye şirketleri hakkında uygulanmayacaktır.
CEZA UYGULAMASI
562.madde gereği;
- 1524. maddede öngörülen internet sitesini oluşturmayan şirketlerin yönetim organı üyelerine yüz günden üçyüz güne kadar,
- 1524. madde uyarınca internet sitesine konulması gereken içeriği usulüne uygun bir şekilde koymayan şirketlerin yönetim organı üyelerine yüz güne kadar,
adli para cezası uygulanacaktır.
Yeni TTK’nın Uygulama Takvimi ile ilgili yazımda internet sitesi açmak ve bu sitenin belli bir bölümünü bilgi toplumuna tahsis etmek için son tarihin kurulacak ve kurulmuş olan şirketler için 30.09.2013 olduğundan bahsetmiştim. Bu tarihe kadar bahse konu işlemlerin uygulaması ile ilgili hususlar Gümrük ve Ticaret Bakanlığı tarafından çıkarılacak İnternet Sitesi Yönetmeliği ile daha net bir şekilde ortaya konulmuş olacaktır.
Kaynak: www.MuhasebeTR.com